Almanlar tarafından çekilmiş en iyi savaş filmlerinden birisi 2004 yapımı Der Untergang / Downfall / Çöküş filmi. Senarist Bernd Eichinger (ki aynı zamanda filmin yapımcısıdır da) Joachim Fest’in filmle aynı adlı kitabı ile Adolf Hitler’in son özel sekreteri Traudl Junge’nin “Bis zur letzten Stunde” isimli kitabından yararlanarak oluşturmuş filmin senaryosunu, yönetmen Oliver Hirschbiegel oldukça objektif çekmiş filmi. Senaryo bu kadar iyi, yönetmen bu kadar objektif ve Adolf Hitler’i canlandıran Bruno Ganz bu kadar başarılı olunca her açıdan gerçekçi bir II. Dünya Savaşı son dem filmi ortaya çıkmış. Daha önce bir kaç kez izlediğimiz filmi farkında olmadan zamanlamasından yeniden izledik dün akşam. (8 Mayıs 1945 – 8 Mayıs 2011 / Almanya’nın teslim olmasının 66. Yıldönümü !) Sinema tarihinde henüz izlemediğim ve arşivimizde de şimdilik bulunmayan Georg Wilhelm Pabst’ın 1955 yapımı Der letzte Akt / The Last Act / Son Perde filminden sonra Adolf Hitler’in son günleri üzerine çekilmiş ikinci film Der Untergang filmi. Olivier Hirschbiegel filmi yönetmeyi kabul ettiğinde Adolf Hitler için aklına gelen ilk oyuncu Bruno Ganz imiş. Joachim Fest’in kitabını, sonrasında Bernd Eichinger ‘in senaryoyu okuyan Bruno Ganz rolü üstlenmeden önce Pabst’ın Der letzte Akt filmini de izlediğini belirtiyor. Hitler’i canlandırabileceğine kanaat getirdikten sonra da rolü kabul etmiş. DVD’deki söyleşilerde rolünü yorumlama konusunda nasıl titizlikle davrandığını da hemen sezebiliyorsunuz. Gerçekten de rolün hakkını inanılmaz bir başarıyla vermiş Ganz. Hemen bu noktada ister istemez kızımın da etkisiyle (favori oyuncusudur Marlon Brando bu filmindeki Don Vito Corleone yorumlamasıyla) The Godfather / Baba filmindeki Marlon Brando’nun canlandırdığı (özdeşleştiği mi desem acaba?) Don Vito Corleone’yi düşünmeden edemiyorum. Tereddütsüz diyebilirim ki Bruna Ganz – Adolf Hitler eşleşmesi Marlon Brando – Don Vito Corleone kadar iyi bir eşleşme olmuş !
Der Untergang / Downfall / Çöküş, Berlin’deki sığınağında Adolf Hitler’in son 10 gününün özel sekreteri Traudl Junge’nin bakış açısından aktarımı. Salt Almanya’nın çöküşü değil filmde anlatılanlar, Hitler’in, nasyonal sosyalizmin sona ermesi ve nasyonel sosyalizmin olmadığı bir dünyada yaşamak istemeyenlerin de hayatlarını nasıl sona erdirdiklerini belgesel tadında aktaran bir film bu film. 8 Mayıs 1945’te Almanya’nın teslim olmasına dek geçen son 10 günü sığınağın içerisinde Hitler’in sekreteri Traudl Junge’nin gözlerinden izlerken, hemen sığınağın üstünde, Rus ordusu tarafından kuşatma altındaki Berlin sokaklarında, Hitler’in beyni yıkanmış genç kuşak mensubu Peter Kranz’ın yaşadıkları ve tanık olduğu olaylar aracılığıyla izleriz olan biteni, öfkeleniriz, ibret alırız.
Hitler’i seversiniz sevmezsiniz, gelmiş geçmiş en feci diktatör diye adlandırabilirsiniz, politikalarını onaylar ya da onaylamazsınız, kendisini tümüyle yadsıyabilirsiniz ve bir maşa olarak çok iyi kullanıldığını düşünebilirsiniz; elbette size kalmış ama izlemediyseniz Der Untergang filmini edinin ve izleyin derim. Almanların bakış açısından seçimle başa getirdikleri ve körü körüne bağlandıkları “führer”lerinin son günlerine dair oldukça objektif bir film Der Untergang . Ayrıca Bruno Ganz geçirilen II. Dünya Savaşı döneminin başrolündeki Adolf Hitler'i muhteşem yorumuyla gerçekten unutulmaz ve farklı kılıyor !
