15 Ocak 2015 Perşembe

Sweet Movie

WR: Misterije organizma / WR: Mysteries of the Organism / WR-Organizmanın Sırları filminin sansürlenmesinden sonra Dušan Makavejev, bir sonraki uzun metrajlı filmi olan Sweet Movie filmini kendi ülkesinde çekmeye başlar ancak çalışma koşulları kısıtlandığından, ağırlıkla Kanada'dan sağladığı finansal yardımla bu filmini 1974 yılında Fransa'da bitirebilir. Fransa-Kanada ve Batı Almanya ortak yapımı olan Sweet Movie / Tatlı Film, sinema dünyasını şaşırtmayarak yine şoke edici bir film olur. Amerikalı film eleştirmeni Robert Egbert ile 1975'te Chicago'da gerçekleştirdiği burayı tıklayarak ulaşabileceğiniz söyleşide, sadece pasaportuyla ayrıldığı Yugoslavya'ya bir gün dönerek yeniden film çekebileceği özlemini dile getirir Makavejev. (Hemen bir not; Dušan Makavejev'in sürgün yılları 1988'de sonlanacak ve nihayet ülkesine dönebilecektir.) Filmleri kışkırtıcı, rahatsız edici, hatta 'sosyal hastalık' olarak nitelendirilen Dušan Makavejev, söyleşide amacının "insanların hiç bir zaman kabul etmeyecekleri şeyleri kendi içlerinde görmelerini sağlamak" olduğunu belirtiyor ve ekliyor "Sistem (burada kasettiği Yugoslavya'da film yapmak) iyi ama ben çok ileri gidiyorum.
Filme dönersem, Dušan Makavejev "Sweet Movie / Tatlı Film filminde yine kendi üslübuyla cinsellik ve her türlü ideolojiyi sonuna kadar kurcalıyor, tabuları yıkmak için elinden geleni yapıyor. 'Bekâret Kemeri Derneği' başkanı bir annenin, dünyanın en zengini olarak nitelendirilen oğluna evlendireceği en güzel bakireyi bulmak için düzenlediği 'jinekolojik' güzellik yarışmasıyla Kanada'da başlar Sweet Movie / Tatlı Film. Sonrasında, yarışmayı kazanan "Miss Canada"'nın Paris'e uzanacak öyküsüyle, teknesinin önündeki Karl Marx'ın büstüyle Amsterdam kanallarında dolaşan devrimci kaptan Anna Planeta'nın öyküsünü paralel olarak izleriz.
Süt endüstrisinin patronu zengin kocasının sapkınlığı hemen daha balayında başlar ve güzeller güzeli "Miss Canada", kocasının salt kastan oluşmuş, "çok lezzetliyim, tadıma bak" diyen adamının kendisini bir kırmıza bavula tıkmasıyla gözlerini Paris'te açar. Kendisini bir film çekimi içindeki komünün içinde bulan "Miss Canada"'yı mide açlığının cinsel açlıkla karıştığı, dışkı ve kusmukla harmanlanmış tahammülü zor sahnelerde oldukça naif yansıtmış Makavejev, öyle ki tüm bu sahneler olurken bunun sadece bir film olduğunun bilinciyle tahammül ediyorsunuz izlediklerinize.
Filmdeki kaptan Anna Planeta karakteri, tıpkı Hansel ve Gretel masalındaki kötü cadı konumunda ve şekerlemelerle dolu 'gerçeküstü' teknesine çocuklarla delikanlıları seks, sohbet ve cinayet için çağırmakta. (Anna Planeta karakterinin şekerleme dolu teknesinde çocuklarla yaptığı hayli baştan çıkarıcı dans sahnelerinin İngiltere için çok fazla geldiğini ve filmin Criterion tarafından 2007'de çıkartılan DVD'sinin dahi İngiltere'de yasaklandığını belirteyim hemen. Filmin pek çok ülkede sansürlenmesi yetmezmiş gibi, bu roldeki Leh oyuncu Anna Pruncal da pasaportuna yasak konulduğu için senelerce ülkesi Polonya'ya girememiş.)
Dušan Makavejev kapitalizm ve komünizm eleştirilerini kıyasıya yaparken diğer taraftan savunduğu cinsel özgürlüğün de artık bir pazarlama yöntemi haline geldiğini gözümüze sokuyor filminde. Una, şekere, yumurtaya, çikolataya bulanmış bedenlerle her iki dürtüyü (açlık ve cinsellik) adeta örtüştürüyor. Tadına bak ve satın al der gibi adeta.
Dušan Makavejev, bu filminde de WR: Misterije organizma / WR: Mysteries of the Organism / WR-Organizmanın Sırları filminde olduğu gibi gerçek görüntülere yer vermiş. Anna Planeta karakterinin teknesine binen Potemkin denizcisi Luv'a "Burada kalma, bu tekne cesetlerle dolu" uyarısına, Luv'un "Önemli değil. Bütün dünya cesetlerle dolu." cevabının ardından, 1940 yılında Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle yaklaşık 22.000 Leh subay ve sivilin katledildiği "Katyn Ormanı Katliamı"'na ait toplu mezar ve yakılmış cesetlerin incelendiği gerçek görüntüler filme giriyor.

Filmin müzikleri Manos Hadjidakis'a ait. Katyn Katliamı görüntülerinde çalan "Les enfants dans les champs / Alanlardaki Çocuklar" parçası oldukça dokunaklı.