12 Ağustos 2009 Çarşamba

Sessiz Düello

 Dr. Kyoji ve nişanlısıAkira Kurosawa'nın 1949 yapımı Shizukanaru ketto / The Quiet Duel / Sessiz Düello çok fazla tanınmış bir filmi değil ama hayli yürek burkan bir konuyu ucuz bir melodram haline sokmadan bize aktarmış olduğu için Japon ustanın kayda değer bir filmi. Ana kahraman Dr. Kyoji Fujisaki (Kurosawa'nın gözde oyuncularından Toshirô Mifune üstleniyor bu rolü) 1944 yılında cephelerden birinde kurulmuş çadır hastanesinde ağır yaralı bir askeri ameliyat ederken aletleri daha iyi tutabilsin diye eldivenlerini çıkarır ve ameliyat sırasında parmağını keser. Eldivensiz olarak ameliyatına devam ettiği hastadan bu kesik sebebiyle frengi (sifilis) hastalığını kapar. Yaralı askeri kurtarmış ama kendisini 'kirli' frengi hastalığına bulaştırmıştır. Savaş sürdüğü için ilaç yoksunluğunda tedavisini gerektiği kadar yapamaz ve iyileşemez. Savaştan sonra eve döndüğünde babasıyla beraber kendi doğum kliniklerinde çalışmaya başlar ve düzenli olarak hastalığıyla ilgili iğne tedavisine başlar. Ancak 6 yıllık çok sevdiği nişanlısına frengi olduğunu söyleyemez ve O kendisine bir hayat kurabilsin diye ayrılmak istediğini belirtir.

Bir yanda iyiliksever doktorun iyiniyeti ve bir insanı kurtarma içgüdüsüyle dikkatsizlik sonucu kapmış olduğu frengi hastalığının tedavisiyle başetmeye çalışmasını, cinsel arzularını bastırmasını, çok sevdiği nişanlısından vazgeçişindeki sessiz düellosunu, öte yanda hiç bir şeyden haberi olmayan ve hiç bir sebep gösterilmeksizin terk edilen nişanlının sessiz düellosunu izleriz. Ne gerçeği öğrenmiş olan doktorun babası (bu rolü Kurosawa'nın diğer gözde oyuncusu Takashi Shimura üstlenmiş) ne de her şeye burnunu sokan hastane hemşiresi nişanlı kıza doğruyu bir türlü söylemezler.

 Dr. KyojiHastanenin penceresinden gördüğümüz demir parmaklıklardaki ağaç dallarından mevsimlerin dolayısıyla zamanın geçişini izlettirir bize Kurosawa. Doktor Kyoji'nin ahlaki ikilemini, tüm duygularını bastırmasını, hastalığı yüzünden kendisini giderek diğer insanlardan ayrıştırmasını, savaşın bir insanın yaşamını nasıl değiştirebileceğini siyah-beyaz çekimlerin muhteşem duruluğuyla soluksuz izleriz.

Amerikan işgal yetkililerinin filmin sonu ile ilgili sansür uygulamış olduklarını yazmadan edemeyeceğim. Kazuo Kikuta'nın oyunundan uyarlama yapan Akira Kurosawa ve Senkichi Taniguchi bu sebeple filmin sonunda ikilemleri dolayısıyla aslında giderek delirmenin eşiğine gelecek olan Dr. Kjoyi'nin sonu ile ilgili zorunlu bir değişiklik yapmak durumunda kalmışlar. Amerikan yetkililerinin gerekçesi frengi hastalığına çare arayan diğer hastaları umutsuzluğa sürüklememek imiş.