Katmandú, un espejo en el cielo

"Avucum toprak dolu.
Aynam gökyüzünde."

Birbirinden ilginç filmlere imza atan İspanyol oyuncu-senarist-yönetmen Icíar Bollaín ile tanışmam 2011 yapımı son filmi Katmandú, un espejo en el cielo / Kathmandu Lullaby/ Gökyüzünde Bir Ayna ile oluyor. "Kaz Dağları Perisi" arkadaşımın aktardığı “Nepal” izlenimlerini anımsayarak izlerken Katmandú, un espejo en el cielo filmini, sürekli düşünüp durdum “peki, benim aynam (yani yerim) nerede?” diye…

---

Katmandú, un espejo en el cielo / Kathmandu Lullaby/ Gökyüzünde Bir Ayna filmi Victòria Subirana'nın biyografik romanından uyarlanmış, Icíar Bollaín senaryoyu Paul Laverty ile beraber kotarmış. (Paul Laverty’yi Ken Loach filmlerinden hemen anımsayabilirsiniz. "Ay'dan izlenimler"´e daha önce konuk olan Paul Laverty'nin senaryosunu yazdığı Ken Loach filmleri için başlıklara tıklayabilirsiniz: Ae Fond Kiss / Duygu Dolu Öpücük, It's a Free World... / İşte Özgür Dünya..., Bread and Roses / Ekmek ve Gül)

---

1990’ların başında Katmandu’da geçen Katmandú, un espejo en el cielo / Kathmandu Lullaby/ Gökyüzünde Bir Ayna filminde, idealist Katalan öğretmen Laia’nın, Katmandu’daki yoksul çocukları dışlayan eğitim sistemiyle mücadelesini izlerken turistik olmayan, farklı bir Nepal’in peşinden gidiyorsunuz.

Katmandu’da kenar mahallerdeki yoksulluk, pislik, halen tüm ülkeye hakim kast (sınıf) sistemi, eşitsizlik, çok uzak dünyalardaki farklı hayatlar, Batı’nın Doğu’yla çatışmaları içinizi acıtıyor. Yoksul aileler çocuklarını çalıştırmak zorunda çünkü yiyecek bir lokma yemekleri yok. Laia'nın kendi olanaklarıyla kenar mahallede açtığı okuluna öğrencilerin gelmesini sağlayabilmek için Laia ve Katmandu'daki en büyük yardımcılarından biri olan Hindu arkadaşı Sharmila birer tabak yemek dağıtmaya başlıyorlar. Sharmila’nın dediği gibi fakirlik ve cehaletin kapısını açarak karanlıktan ışığa çıkmak gerekiyor. Bu oldukça zorlu bir savaş Katmandu’da, zorlu ve acımasız. Ama öte yandan, Nepal’de kalabilmek için kağıt üzerinde bir evlilik yapan, ancak daha sonra göstermelik Nepalli kocasına aşkla bağlanan Laia’nın, kocasının dağlarda yaşayan ailesinin evinde geçen tüm sahnelerde sonsuz dinginliği ve huzuru fazlasıyla hissedebiliyorsunuz. Dal-bat’ın lezzeti, geleneksel evlilik töreni, geleneksel giysiler, muhteşem doğa görüntüleri, hepsi birbirinden güzel.