1 Ekim 2014 Çarşamba

Tabor ukhodit v nebo

Bir zamanlar Romanya sınırlarında yer alan ama artık Moldova’nın başkenti olan Kişinev doğumlu Emil Loteanu sinema kariyerine Moldova Film Stüdyosu’nda başlar. 1975 yılında Mos Film’e geçtikten sonra yönettiği filmlerle uluslarası olarak tanınmaya başlar. Mosfilm’de yönettiği ilk film olan 1976 yapımı Tabor ukhodit v nebo / Gypsy Camp Vanishes Into the Blue / Çingeneler – Ateşli Kan filmini Maxim Gorki’nin öykülerinden senaryolaştırmıştır. 1900’lerin başındaki Macaristan’da geçen Tabor ukhodit v nebo, iki farklı çingene obasına ait özgürlüğüne düşkün güzeller güzeli çingene kızı Radda ile gözüpek at hırsızı delikanlı Zobar arasındaki ölümcül aşkı anlatıyor. Müzikleri hoş, görüntüleri güzel, çingenelerin renkli hayatlarını anlatan şiirsel bir film. Elbette çingeneleri filmleriyle ölümsüzleştiren bir Tony Gatlif klasiği gibi değil ama ters köşeye düşüren sonuyla ve zaman zaman masalsı görüntüleriyle farklılığını ortaya koyuyor.
Filmin başlarında Zobar ve arkadaşları tarafından az sonra atları çalınacak olan askerlerin sahnesinde iki askerin arasında geçen şu diyalog hayli manidar ! ”Yirminci yüzyıl nasıl olacak?” diye soruyor bir asker diğerine. Cevap şöyle geliyor diğer askerden : “Herşey karmaşık görünüyor. Yıldızlar birbiriyle tutarsız. Dünyanın sonu 16 yıl içinde gelecek.” 1917 devrimini öngören bu diyalog Maxim Gorki’den mi yoksa yönetmen Emil Loteanu’nun kendisinden mi kaynaklandı bilemiyorum ama güzel bir ayrıntı olarak belleğime yerleştirdiğini belirtmek istiyorum Tabor ukhodit v nebo filmini.
Filmin müzikleri ayrı güzel. Rada’nın söylediği Loly Phabay / Red Apple / Kırmızı Elma şarkısıyla noktalıyorum günce notlarımı. (Mosfilm, tıkladığınızda çıkan uyarı yazısında da göreceğiniz üzere uyguladığı kısmi engellemeyle, bu şarkının doğrudan blog üzerinde görüntülenmesini engelliyor. Uyarının son cümlesinde yer alan "YouTube'da İzleyin"'e tıklayarak YouTube'da izleyebilirsiniz!) Şöyle diyor Radda; "Karavanda zemin yok / (Merak etme) tatlı bir sevgilim de yok / Bu kırmızı elmayı ikiye böleceğim / Yarısı senin için, yarısı benim için!" Döngü...


Endülüs kökenli Çingene yönetmen Tony Gatlif’in filmleriyle ilgili izlenimlerime başlıklara tıklayarak ulaşabilirsiniz:
Korkoro / Liberté / Freedom / Özgürlük
Transylvania
Stéphane'ın Yolculuğu
Zano'nun Yolculuğu
Caco'nun Yolculuğu
Sokaklar Özgürdür !
Swing
Je suis né d'une cigogne