29 Eylül 2009 Salı

Maxim Gorki'nin oyunundan Jean Renoir uyarlaması: На дне / Les Bas-Fonds / Ayaktakımı Arasında


Les Bas-FondsEn alt tabakada yaşayanlardan biri olan Pepel (Jean Gabin) soymak için girdiği evde herşeyini kumarda yitirmiş, hayatın anlamını sorgulayan Baron (Louis Jouvet ) ile tanışır ve dost olur. Baron Pepel'in yaşadığı pansiyona taşınınca en alttakilerin fakir ama dürüst, berbat ama buna rağmen çoğu zaman hayata iyimser bakışlarıyla tanışırız. Pepel'in Natacha'ya olan tutkulu aşkına, kaybedenlerin umutsuzluklarına tanıklık ederiz.
Maxim Gorki'nin На дне (Na Dnie) / Ayaktakımı Arasında isimli 1902'de yazdığı muhteşem oyununu Jean Renoir 1936'da Les Bas-Fonds / The Lower Depths / Ayaktakımı Arasında (Diptekiler) olarak filme çektiği dönemde çığır açan bir film olmuş.

Jean Renoir'ın ısrarlarıyla filmin çekimleri Fransa'da tamamlanmasına tamamlanmış ancak Komünist Parti'nin diretmesiyle isimler, para birimi Rusça kalmış. En büyük fark filmin sonunda gerçekleşmiş; Jean Renoir'in filmine oyundan farklı olarak daha mutlu bir son hakim olmuş. Elbette Renoir bu değişiklik için Maxim Gorki'ye yazarak gerekli izinleri almış ama maalesef Maxim Gorki filmin gösterime girmesinden kısa bir süre önce öldüğü için filmi görememiş. (Bakınız; Les Bas-Fonds / James Travers)

Les Bas-Fonds filmiyle ilgili önemli bir not senaristlerinden birinin o sıralarda Fransa'da yaşayan ünlü Rus yazar Yevgeniy İvanoviç Zamyatin (Евгений Иванович Замятин) olması.
Maxim Gorki'nin de ısrarlarına rağmen ülkesine dönmeyen
Zamyatin'in filmin senaryosuna katkıda bulunması bir bakıma Gorki'yi selamlaması gibi.

Bu arada Maxim Gorki'nin oyunu 1957'de Akira Kurosawa tarafından da Donzoko / The Lower Depths / Ayaktakımı Arasında (Diptekiler) ismiyle filme çekilmiş.